OPINIE ED: afgewogen keuze nodig voor tram of bus

   
Hierbij mijn bijdrage aan de discussie of tram of bus in Eindhoven n.a.v. de reaktie van wethouder van Merriënboer (zie dit weblog op 22 januari 201) en is verschenen op 26 januari 2010 in het ED op de opiniepagina.

De opvatting van wethouder Merriënboer dat het rapport van Goudappel Coffeng – over de keuze voor een bus of een tram voor de HOV-lijn – bewust richting bus geschreven is, kan ik niet beoordelen, want dat stuk heb ik niet tot mijn beschikking. Duidelijk is wel dat er twee meningen op tafel liggen: de wethouder vindt het rapport onvoldragen en gericht op de bus.

En het onderzoeksbureau spreekt over een 'overzichtelijke rapportage', wat 'de politieke besluitvormers de mogelijkheid (biedt) zelf het belang van de verschillende criteria aan te geven'. Tussen die twee opvattingen zit heel wat verschil.

Ik vind het vreemd dat een onderzoeksbureau broddelwerk zou leveren door een rapport willens en wetens richting de bus te sturen. Verwacht mag worden dat men wetenschappelijk verantwoord te werk gaat. Op de website van het onderzoeksbureau lees ik dat ze een quick-scan hebben uitgevoerd naar de voor- en nadelen van verschillende voertuigconcepten, zodat het SRE een gedegen keuze kan maken.

Verder wordt gesteld, dat de beoordeling gebeurde aan de hand van 25 criteria, onderverdeeld in vijf categorieën. En ik vind het belangrijk te weten hoe de verschillende typen voertuigen ten opzichte van elkaar scoren.

Volg je het Groningse onderzoek, dan blijkt – als je geen HOV-kwaliteit wilt hebben – de bus wat betreft de aanlegkosten het goedkoopste te zijn. Maar er zijn dan ook nadelen: het autoverkeer wordt minder afgeremd, de binnenstad raakt verstopt, minder reizigers, minder kopers in de stad en duurdere exploitatiekosten per reiziger dan bij de tram.

Belangrijk blijkt dus te zijn welke afweging een stad gaat maken: welke normen hanteer je, welk beeld wil je bereiken en wat is mogelijk.

Ook een marktconsultatie levert op zich nog geen duidelijkheid op. Er speelt nog meer dan alleen het adequaat vervoeren van reizigers op HOV-niveau (tram of bus). Mogen er meerkosten gemaakt worden voor een bepaald voertuig (extra nadruk op design en afwerking van exterieur en interieur), aankleding van de openbare ruimte naast de HOV-baan? Moet er rekening gehouden worden met regionale werkgelegenheid en het milieu? Bestuurders en raad moeten hier helderheid over geven.

Lees ik de argumenten van de wethouder goed, dan mis ik eigenlijk de toezegging van hem dat er achteraf – na die marktconsultatie – inzage komt in het eerste onderzoek. Want dan kan het rapport voldragen zijn en oefent het geen invloed meer uit op de resultaten van die consultatie.
Met wellicht kanttekeningen erbij van de wethouder. Ik hou me aanbevolen.

foto: tram Praag, halte Barrandov, c 2009 A. de Haan

verschenen op de opiniepagina van het Eindhovens Dagblad, 26-1-2010 (klik)

REAKTIE WETHOUDER op stuk in ED: NIET RAADSELACHTIG MAAR DUIDELIJK

Wethouder van Merriënboer (SRE-bestuurder en wethouder van o.a. verkeer) heeft snel gereageerd op het artikel van R.Burg van 21 januari 2010 door middel van een ingezonden stuk. Hij stelt hierin, dat het concept-rapport van onderzoeksbureau Goudappel Coffeng "zonder enige twijfel" gekozen zou hebben voor de bus als vervoermiddel op het Eindhovense HOV-netwerk. Daarom komt het niet naar buiten.

De wethouder onderbouwt dit met twee argumenten:
1.
Het is geen afgerond rapport; er is alleen een concept dat is teruggestuurd naar de makers. En in de regel komen concept-rapporten die (nog) niet voldoen aan de opdracht niet naar buiten.

2.
De wethouder heeft gekozen voor een marktconsultatie om de best beschikbare kennis aan te boren om de gemeente te helpen bij de keuze van het vervoermiddel. En het is niet juist om die consultatie vooraf te beïnvloeden met het concept-rapport.

gelezen in het Eindhovens Dagblad van vrijdag 22 januari, blz. 17

ED: extra SRE-onderzoek bus of tram

In het Eindhovens Dagblad van 21 januari staat op de voorpagina van het Eindhoven Plus gedeelte een artikel van R. Burg over de perikelen rond de Quick Scan voor de voertuigkeuze 2de HOV-lijn, wat de wethouder niet openbaar wil maken. De wethouder vindt het onderzoek onvoldoende en laat nu een aanvullende marktconsultatie doen die binnen drie maanden gereed moet zijn.

In het nieuwe onderzoek wordt aan bedrijven gevraagd welke voertuigtechniek haalbaar en realistisch is. Interessant is te weten wie de normen voor wat "haalbaar en realistisch" bepaalt, welke dat zijn en welke bedrijven hiervoor aangeschreven worden.

Het onderzoek in opdracht van Provinciale Staten van Groningen, waarbij de tram in exploitatie er beter en goedkoper uitkwam dan de bus, wordt door de SRE (de regionale vervoersautoriteit) meegenomen in zijn verkenning.

Het raadslid J. Helms (VVD) wil die Quick Scan nog steeds inzien en wil niet over zich heen laten lopen. Hij wil weten wat het beste vervoermiddel is. Wellicht dat er in de gemeenteraadsvergadering van 2 februari meer duidelijkheid komt.
Voor het artikel in het ED:  klik

CONSERVATIEVE AMERIKAAN (WILLIAM LIND) OVER OPENBAAR RAILVERVOER + opkopen door GM van trambedrijven in VS

William S. Lind (een militair expert) schreef samen met de reeds overleden Paul Weyrich een boek Moving Minds: Conservatives and Public Transportation. Het was een gezamenlijke uitgave van de conservatieve Free Congress Foundation en de groep Reconnecting America. Deze laatste groep heeft een Center for transit-oriented development. W.S. Lind schreef een aantal stukken voor de genoemde Foundation om de Amerikaanse conservatieven ervan te overtuigen om de overheid te steunen bij de programma's voor het openbaar vervoer.

Bij zijn betoog in het filmpje over de jaren dertig van vorige eeuw valt nog wat aan te vullen: Het bedrijfsleven werkte destijds aktief mee aan het scheppen van een vraag naar auto's. Daartoe werden door de autofabrikanten de trammaatschappijen opgekocht om de tramlijnen zo snel mogelijk stil te leggen.

Zie hiervoor de volgende film, waarin aangegeven wordt dat GM trammaatschappijen opkocht.

HET BLIJFT SPOKEN MET HET ONDERZOEK VAN GOUDAPPEL

Dinsdag 12 januari 2010 vergaderde de gemeentelijke commissie, die zich onder andere bezighoudt met verkeer en vervoer. Twee punten stonden op de agenda, die  betrekking hadden op dit onderwerp: de HOV en het mobiliteitsfonds. Bij de HOV ging het om het instemmen met het HOV-netwerk in de regio Zuid-oost-Brabant.

spookstuk

De never ending story over het vermeende rapport van Goudappel betreffende de voertuigkeuze voor de tweede HOV-lijn zet zich voort. Al vier keer zijn er hierover vragen gesteld. Iedereen is geïnteresseerd in de inhoud hiervan. Door toeval kwam het bestaan van dit stuk aan het licht. De wethouder schiet voortdurend in een krimp en wil geen millimeter toegeven. Het rapport is in zijn ogen geen rapport, maar een onvoldragen stuk van onvoldoende kwaliteit. Bovendien heeft de stuurgroep van de SRE over de HOV-2 besloten dat het geen deel van de besprekingen kan zijn. De wethouder heeft het exemplaar weggegooid en bestaat dus niet meer.

Kritische vragen van de VVD over de in-en outs van het stuk, ondersteund door de Ouderenpartij, de PvdA en GroenLinks, konden de wethouder niet vermurwen. Een voorstel van de VVD om het onderzoek opnieuw beschikbaar te krijgen via het onderzoeksbureau en te laten voorzien van kanttekeningen door de wethouder kon geen genade vinden. In zijn optiek zal het altijd een spookstuk blijven, waaraan hij slechte herinneringen heeft.

Het blijft voor mij een onverkwikkelijke zaak, dat een onderzoek wat gehouden is door Goudappel in opdracht van de SRE (waarvan de wethouder ook de voorzitter voor het vervoersgedeelte is) de buitenwereld niet kan bereiken.
Door het te presenteren als een schets, wat nooit ergens besproken is, probeert de wethouder de plicht van de overheid te omzeilen om informatie te geven en stukken te overhandigen aan raadsleden, die daarom vragen. Dit vind ik een uitholling van de kontrolerende taak van de gemeenteraad. Hopelijk laat de gemeenteraad niet over zich heen lopen.

onderzoek Groningen: tram en bus
Het goede nieuws wat deze avond ook bracht is de instemming van de commissie met een voorstel van de PvdA om wat te doen met het rapport uit Groningen. Uit dat onderzoek bleek dat de tram in de exploitatie er stukken beter en goedkoper uitkwam dan het busknopenmodel, dat een equivalent van de tram zou moeten zijn. In Eindhoven is men geïnteresseerd in het hele traject voor dat onderzoek. Voor de commissie kan dit rapport houvast geven voor de verdere bespreking van de HOV-2.

mobiliteitsfonds uitgehold?
De bedoeling van het mobiliteitsfonds is dat er extra middelen vrijkomen voor het openbaar vervoer en het actieplan fiets. Er wordt in het voorstel voor dit fonds o.a. een miljoen euro beschikbaar gesteld en de parkeertarieven worden verhoogd met 20 eurocent per keer en het dagtarief gaat naar 6,50 euro in de stad en 3,50 euro in de rest van de stad.

Maar de uitwerking gaat niet van een leien dakje. De verkiezingsstrijd laat zich al voelen en de meeste partijen profileren zich duidelijk op dit punt. Alleen de wethouder, de SP, GroenLinks en D66 willen het in de oorspronkelijke vorm overeind houden. De andere partijen knabbelen aan de hoogte van de parkeertarieven of willen dat het een onderdeel van de normale gemeentebegroting wordt.

De gemeenteraad houdt zich met de twee punten bezig op de komende vergadering van 2 februari a.s.

*

DE TRAM HEEFT GEEN UITSTOOT VAN CO2 EN HELPT ZO HET MILIEU

ZEKER ALS ER GROENE STROOM WORDT GEBRUIKT ZOALS BIJ DE TRAM IN MANCHESTER

meer info op (klik 1), (klik 2) en (klik 3)

*

HET WEL EN WEE VAN DE TRAM IN EINDHOVEN

Een van de werkers aan de website Groninger Tram snapt niet zo goed hoe het komt dat Eindhoven geen plannen voor een tram kent. Hier een kort overzicht van de loop der dingen in een gemeente die in 1920 door samenvoeging van een aantal dorpen pas een echte middelgrote stad werd.

Eindhoven wordt grote stad in 1920

In de uitbreidingsplannen van de planoloog van de uitgebreide gemeente Eindhoven in de jaren dertig is wel uitgegaan van tramlijnen naar de wijk Woensel (Eindhoven-Noord). De bestaande (stoom)tramlijnen zouden uitgebreid moeten worden en er zou zelfs electrificatie moeten plaatsvinden. Helaas werden kort na de uitbreidingsplannen de regionale stoomtramlijnen in Eindhoven opgeheven. In de latere uitbreidingen naar Woensel zijn op de hoofdroutes de middelbermen vrijgehouden voor mogelijke trams in de toekomst.


Revolutionaire jaren zestig

Eind jaren zestig in de tijd van het Cityplan voor Eindhoven ging men ervan uit dat binnen niet al te lange tijd de bevolking zou groeien naar 600.000 (Op dit ogenblik zijn dat er zo'n 212.000). Grootse ideeën werden ontwikkeld: op de vrijgehouden banen zouden zelfs monorails gebouwd worden. Maar van deze plannen is men toch maar afgestapt. In nieuwe nota's in de jaren tachtig wordt gedacht aan trams of bussen op de HOV-routes naar Veldhoven en het vliegveld.

Economische crisis jaren tachtig

Eind jaren tachtig zakte de regionale economie in elkaar bij de economische crisis in die tijd. Massaontslagen waren er bij DAF die failliet ging en bij Philips. De regio moest zoeken naar een versterking van de industriële structuur. Met steun van diverse overheden en door samenwerking van een aantal regionale bedrijven werden de plannen voor de Phileas ontwikkeld. De Phileas moet gezien worden als een kruising tussen een bus en een tram en die zich voort zou bewegen langs een magneetbaan. De eerdere plannen voor o.a. een tram werden omgegooid voor deze bandentram. En zo werden de HOV-banen naar Veldhoven en het vliegveld aangelegd en ter exploitatie genomen. De Phileas werd gezien als één van de belangrijkste ontwikkelingen van de spitstechnologie in de regio Eindhoven.

Nieuwe tijden: OV-beleid en aanleg HOV-2
In 2009 moest de gemeenteraad het beleid voor het openbaar vervoer en de tweede HOV vastleggen. De diskussie rondom de tram op langere termijn is toen gevoerd, wat uitmondde in een aangenomen amendement van D66 om alle nieuwe HOV-lijnen tramproof te maken. Hierbij werd duidelijk niet gedoeld op een bandentram, maar één op rails. De gemeenteraad heeft hiermee de ontwikkeling van tramlijnen op langere termijn opengehouden. Zelfs de PvdA stemde voor dit amendement, hoewel de eigen wethouder van verkeer (E. van Merriënboer) veel meer in de richting denkt van een tram zonder rails. Andere partijen die dit amendement steunden waren GroenLinks, het Ouderen Appèl Eindhoven en Leefbaar Eindhoven. Na de stemmingen is nog door de gemeentelijke commissie die zich met verkeer en vervoer bezighoudt een werkbezoek gebracht met de wethouder aan het trambedrijf van Valenciennes (Noord-Frankrijk) en Douai (voor de Évéole, de evenknie van de Phileas). Maar naar mijn weten is deze reis nooit geëvalueerd, de standpunten lagen al vast.


Hoe verder met de Phileas en een tram op rails

De ervaringen met de Phileas zijn tot nu toe niet geweldig. Hoewel er veel gezucht en gesteund wordt lijkt een echte evaluatie van de Phileas in de gemeente-
raad een taboeonderwerp. Niemand wil zich hier de vingers aan branden. Wel is sprake van een kentering: de steun voor het voertuig brokkelt wat af, maar ja de werkgelegenheid en misschien wordt het allemaal wel beter. De SRE (de regionale vervoersautoriteit) besloot na een evaluatie van de Phileas achter gesloten deuren in Den Haag om geen gebruik meer te maken van de magnetische geleiding. De keuze van wat er zal gaan rijden op de HOV-2 zal zeker een bus of een Phileasachtig voertuig zijn. In de onderzoeken in opdracht van de SRE naar een voertuig voor de nieuwe HOV-2 baan wordt aanbevolen geen gebruik te maken van de Phileas.

Ik verwacht bij een goed functioneren van een HOV-2 lijn op termijn weer perspectief op een tram.

zie ook:

De tramwegen van Noord-Brabant: hoofdstuk VI de tramwegmaatschappij "De Meierij", blz. 109 e.v. (klik hier)

VOOR FOTO'S VAN DE OUDE STOOMTRAM klik hier

(bijgewerkt 2013-04-04)